ច្បាប់កម្ពុជា/ការត្រួតពិនិត្យគ្រឿងញៀន/២៤

ជំពូកទី២៤ វិធានការប្រឆាំងនិងការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនដោយបំពាន

ផ្នែកទី១ បទប្បញ្ញត្តិទូទៅ

   * មាត្រា ៨៧

ការប្រើគ្រឿងញៀនដោយបំពាន និងការប្រើប្រាស់ខុសច្បាប់នូវគ្រឿងញៀន មានន័យថា ការប្រើគ្រឿងញៀនហាមឃាត់ និង ការប្រើប្រាស់ក្រៅបញ្ជារបស់គ្រូពេទ្យ នូវគ្រឿងញៀនអែទៀតៗដែរ ដែលស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យនៅលើទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជា។ អ្នកញៀនជាតិពុលគឺជនដែលចនុះគ្រឿងញៀន ទាំងរូបកាយ ទាំងស្មារតី បានន័យថាមិនអាចអត់បាននូវ គ្រឿងញៀនដែលស្ថិត ក្រោមការត្រួតពិនិត្យនៅលើទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ការព្យាបាលបន្សាបជាតិពុល គឺការព្យាបាលបំបាត់ការចនុះរូបកាយទៅនឹង គ្រឿងញៀន។

   * មាត្រា ៨៨

ការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនហាមឃាត់ និងការប្រើប្រាស់ក្រៅពីវេជ្ជបញ្ជានូវគ្រឿងញៀន អែទៀតៗដែលស្ថិតនៅក្រោមការ ត្រួតពិនិត្យ ត្រូវហាមឃាត់នៅលើទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

ផ្នែកទី២ វិធានការព្យាបាល

   * មាត្រា ៨៩

អ្នកញៀនជាតិពុលដែលចូលទៅសុំព្យាបាលដោយខ្លួនអែងនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យ រឺអង្គការអែក ទេសណាមួយ រឺគិលានដ្ឋានណាមួយ ត្រូវបានទទួលរក្សាការសំងាត់ពីអង្គការទាំងនោះ បើសាមីខ្លួន សុំយ៉ាងនេះ។ ចំនាយលើការព្យាបាលក្នុងមន្ទីរពេទ្យ រឺអង្គការអែកទេស រឺគិ លានដ្ឋានរបស់រដ្ឋ ត្រូវជាបន្ទុកទាំងស្រុងរបស់រដ្ឋ។ ជនដែលទទួលការព្យាបាលក្នុងល័ក្ខខ័ណ្ឌដែលចែងនៅវាក្យខ័ណ្ឌទី១ អាចសុំអោយមន្ទីរ ពេទ្យ រឺអង្គការដែល ព្យាបាលចេញលិខិតបញ្ជាក់ឈ្មោះខ្លួន ថ្ងៃ ខែ ឆ្នាំ រយពេល និងកម្មវត្ថុនៃការព្យាបាល។

   * មាត្រា ៩០

ការចោទប្រកាន់មិនត្រូវធ្វើលើជនណាដែលបានប្រព្រឹត្តបទល្មើស ដូចមានចែងក្នុងមាត្រា៩៨ កថាខ័ណ្ឌទី២ ហើយបានចូលខ្លួន ដោយខ្លួនអែងទៅទទួលការព្យាបាលមុនការចោទប្រកាន់។

   * មាត្រា ៩១

ព្រះរាជអាជ្ញាអាចកោះហៅជនដែលបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសដូចមានចែងក្នុងមាត្រា៩៨ កថាខ័ណ្ឌទី២ អោយចូលទៅបង្ហាញខ្លួនចំ ពោះមុខតុលាការក្នុងរយពេលមិនតិចជាង១ខែ ហើយក៏មិនលើស ពី៦ខែ ហើយអាចបង្គាប់អោយចូលខ្លួនក្នុងរយពេល ៨ថ្ងៃ ទៅក្នុងគ្រឹះ ស្ថានព្យាបាលណាមួយ ដែលបាន ចែងក្នុងមាត្រា៨៩ ដើម្បីទទួលការព្យាបាលសមស្របតាមសុខភាពរបស់ខ្លួន។ ព្រះរាជអាជ្ញា ត្រូវជូន ដំនឹង អំពីសេចក្តីសំរេចរបស់ខ្លួនទៅគ្រឹះស្ថានព្យាបាលនោះ។ បើជននោះមិនចូលខ្លួនទៅគ្រឹះស្ថានព្យាបាលទេ រឺក៍គេចវេសពីការព្យាបាលដែលគ្រឹះ ស្ថាននោះកំនត់អោយ ធ្វើ តុលាការត្រូវយកបទប្បបញ្ញត្តិនៃមាត្រា៩៤ ទៅអនុវត្តលើជននោះ។ បើជននោះបានទទួលការព្យាបាលតាមបង្គា ប់រហូតដល់ទីបញ្ចប់ រឺបើជននោះបានបន្តការព្យាបាលដោយ ទៀងទាត់ តុលាការអាចប្រកាសថាមិនដាក់ទោស។

   * មាត្រា ៩២

ជនដែលត្រូវជាប់ចោទពីបទល្មើសដែលមានចែងក្នុងមាត្រា៩៨ បើពិនិត្យទៅឃើញថាជន នោះញៀនជាតិពុល តុលាការអាច សំរេចបង្ខំអោយជននោះ ទៅទទួលវិធានការព្យាបាលសមស្របនឹងសុខ ភាពរបស់ខ្លួនក្នុងរយពេលអនុវត្តនីតិវិធី។ បើជននោះទទួលការព្យា បាលរហូតដល់ទីបញ្ចប់ តុលាការអាចសំរេចត្រឹមតែធ្វើកាព្រមានប៉ុណ្ណោះ។

   * មាត្រា ៩៣

អ្នកញៀនជាតិពុលដែលត្រូវបានផ្តន្ទាទោសពីបទល្មើសដែលមានចែងក្នុងមាត្រា៩៨ កថាខ័ណ្ឌទី២ អាចសុំដោយស្ម័គ្រចិត្តចូល ទៅព្យាបាលតាមសភាពនៃសុខភាពរបស់ខ្លួនបាន ក្រោយពីការ កាត់ទោស។ ក្នុងករណីនេះ ការអនុវត្តនទោសត្រូវផ្អាកសិន។ សាមីជនដែល បានទទួលការព្យាបាល រហូតដល់ចប់ ត្រូវចាត់ទុកថាបានទទួលរងទោសរួចហើយ។ ទោសនោះត្រូវយកមកអនុវត្តវិញភ្លាម កាលបើទណ្ឌិត មិនព្រមទទួលការព្យាបាល រឺមិនព្រមទទួលការ ព្យាបាលរហូតដល់ចប់។

   * មាត្រា ៩៤

ជនណាគេចវេសពីវិធានការព្យាបាលដែលមានចែងក្នុងមាត្រា៩១ និងមាត្រា៩៥ ដល់មាត្រា៩៧ ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ពី៦ថ្ងៃ ដល់១ខែ និងផ្តន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី ១០០.០០០៛០០ (មួយសែនរៀល) ដល់ ១.០០០.០០០៛០០ (មួយលានរៀល) រឺផ្តន្ទាទោស ណាមួយ ក្នុងទោសទាំងពីរនេះ។

   * មាត្រា ៩៥

តុលាការផ្នែករដ្ឋប្បវេណីដែលបានទទួលបន្ដឹងពីសហព័ន្ធ រឺពីឪពុកម្តាយ រឺសាច់ញាតិរបស់ សាមីជន រឺពីអយ្យការប្តឹងទៅតុលា ការរដ្ឋប្បវេណីថា សាមីជនដែលជាអ្នកញៀនជាតិពុល ជាមនុស្ស ដែលគេស្គាល់ថាមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អ្នកដទៃនោះ តុលាការរដ្ឋប្បវេណី អាចបង្ខំសាមីជននោះអោយស្ថិតិ នៅព្យាបាលក្នុងមន្ទីរពេទ្យ រឺអង្គការអែកទេសណាមួយ ដែលមានចែងក្នុងមាត្រា៨៩។

   * មាត្រា ៩៦

កាលបើអ្នកញៀនជាតិពុលប្រព្រឹត្តបទល្មើស ដែលមិនធួនល្មមនឹងផ្តន្តាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ហើយបើជននោះមិនដែលត្រូវបាន ផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាការដោយព្យួរទោស រឺមិនព្យួរទោសក្នុងរយ ពេល៣ឆ្នាំកន្លងទៅទេ នោះតុលាការអាចសំរេចមិនដាក់ទោស ប៉ុន្តែត្រូវ បង្ខំជននោះអោយទៅទទួលការ ព្យាបាល។

   * មាត្រា ៩៧

អ្នកញៀនជាតិពុលដែលតុលាការផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារលើសពី ៦ខែ ដោយព្យួរទោសពី បទល្មើសផ្សេងទៀត នោះតុលាការ អាចបង្ខំអោយជននោះទទួលវិធានការព្យាបាល។

ផ្នែកទី៣ វិធានការបង្ក្រាប

   * មាត្រា ៩៨

ទោះបីមានបទប្បញ្ញត្តិនៃមាត្រា៣១ ដល់៣៧ក៏ដោយ ជនណាប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់ដោយរក្សា ទុក ទិញ រឺដាំដុះដោយចេតនាសំរាប់ ប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ខ្លួននូវរុក្ខជាតិ រឺសារធាតុដែលចាត់ទុកជាថ្នាំញៀន រឺសារធាតុដែលមានអិទ្ធិពលលើប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទ ត្រូវផ្តន្ទាទោស ដាក់ពន្ធនាគារពី ៦ថ្ងៃ ដល់១ខែ និងផ្តន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី ១០០.០០០៛០០ (មួយសែនរៀល) រឺផ្តន្ទាទោសណាមួយក្នុងទោសទាំង ពីរនេះ ។ ជនណាប្រើប្រាស់ដោយខុសច្បាប់នូវរុក្ខជាតិ រឺសារធាតុដែលចាត់ទុកជាថ្នាំញៀន រឺសារធាតុដែលមាន អិទ្ធិពលលើប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទ ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី៦ថ្ងៃ ដល់១ខែ និងផ្តន្ទាទោសពិន័យ ជាប្រាក់ពី ១០០.០០០៛០០ (មួយសែនរៀល) ដល់ ១.០០០.០០០៛០០ (មួ យលានរៀល) រឺផ្តន្ទាទោស ណាមួយក្នុងទោសទាំងពីរនេះ។ ទោសខាងលើនេះត្រូវទ្វេរជាពីរ ប្រសិនបើអ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសជាអ្នកមានមុ ខរបរខាងគ្រប់គ្រង និងព្យាបាលសុខភាព។ ក៏ប៉ុន្តែប្រសិនបើក្នុងកាលទេសនៃមូលហេតុ ដែលបទល្មើសណាមួយចែងខាងលើបានប្រព្រឹត្ត ដោយមាន បរិមាណបន្តិចបន្តួច និងប្រព្រឹត្តក្នុងក្របខ័ណ្ឌទទួលទានតាមទម្លាប់ ព្រះរាជអាជ្ញាអាចអោយជនប្រព្រឹត្តនោះ រួចខ្លួនពីបទចោទ។ ប្រសិនបើរឿងនេះទៅដល់តុលាការ ប្រធានតុលាការ អាចសំរេចអោយចារីនៃហេតុ ការណ៍នេះ មិនបាច់ទទួលទោស រឺគ្រាន់តែព្រមានជន នោះតែប៉ុណ្ណោះ។ ត្រូវចាត់ទុកថាជាការទទួលទាន តាមទម្លាប់ ការទទួលទានដែលមិនបន្ដាលអោយញៀន ហើយអ្នកទទួលទានជាអ្នកស្រុ កទទួលទានតាមដូន តាធ្លាប់ប្រព្រឹត្តពីយូរណាស់មកហើយ។

   * មាត្រា ៩៩

ជនណាដែលបើកបរយានយន្តតាមផ្លួវគោក ផ្លួវទឹករឺផ្លួវអាកាសនៅពេលដែលខ្លួនស្ថិត ក្រោមអិទ្ធិពលនៃថ្នាំមានសារជាតិញៀន ដែលខ្លួនបានប្រើដោយខុសច្បាប់ និងបន្ដាលអោយមានគ្រោះថ្នាក់ ទោះបីគ្មានសញ្ញាបង្ហាញអោយឃើញពីក្រៅថាខ្លួនញៀនក៏ដោយ ក៏ត្រូវ ផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី៦ថ្ងៃ ដល់ ១ខែ និងផ្តន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី ១០០.០០០៛០០ (មួយសែនរៀល) ដល់ ១.០០០.០០០៛០០ (មួយ លានរៀល) រឺផ្តន្ទាទោសណាមួយនៃទោសទាំងពីរនេះ។ ជនណាប្រកែកមិនព្រមដាក់ខ្លួនអោយគេធ្វើតេស្តពិនិត្យគ្រឿងញៀន ត្រូវផ្តន្ទាទោ សដូចមានចែងនៅវាក្យ ខ័ណ្ឌខាងលើ។ ក្នុងករណីបង្កអោយមានរបួសស្នាម រឺគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរដល់អាយុជីវិតអ្នកដទៃ ត្រូវផ្តន្ទាទោសជាបី ដងនៃ អតិបរមាទោសកំនត់។