ច្បាប់ភូមិបាល៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

មាត្រា ៩៨.<br><br>

កាលបើដំណាំ សំណង់ និង ការរៀបចំទាំងឡាយត្រូវបានធ្វើឡើងដោយបំពានពីតតិយជន និង ដោយសម្ភាររបស់ខ្លួនកម្មសិទ្ធិករនៃដីមានសិទ្ធិរក្សាទុករបស់ទាំងនោះ ឬបង្ខំអោយតតិយជននោះដកយកចេញបាន ។ ប្រសិនជាកម្មសិទ្ធិករនៃដីសុំអោយដកយកចេញនូវដំណាំ និង សំណង់ដែលបានធ្វើដោយបំពានសោហ៊ុយនៃការដកចេញជាបន្ទុករបស់តតិយជនហើយគ្មានសំណងណាមួយសំរាប់អ្នកនោះទេ ។ តតិយជននោះក៏អាចត្រូវផ្ដន្ទាទោសអោយសងជម្ងឺចិត្តផងដែរប្រសិនបើមានព្យសនកម្មជាយថាហេតុដល់កម្មសិទ្ធិករនៃដី ។ ប្រសិនបើកម្មសិទ្ធិករ មិនអាចសុំដកយកចេញនូវការទាំងនោះកម្មសិទ្ធិករនោះត្រូវសងថ្លៃសម្ភារ និង ថ្លៃការងារដោយមិនអាចសុំគិត ដល់តម្លៃលើសតិច ឬច្រើនដែលដីអាចនឹងកើនតម្លៃនោះទេ ។ចំពោះដំណាំ សំណង់ឬការទាំងឡាយណាដែលបានធ្វើដោយតតិយជនដោយសុចរិតដូចមានចែងក្នុងមាត្រា៣៨នៃច្បាប់នេះ កម្មសិទ្ធិករមិនអាចសុំដកយកចេញនូវការដំណាំឬការរៀបចំទាំងនោះបានឡើយ ។ កម្មសិទ្ធិ ករមានជំរើសពីរឬ មួយសងថ្លៃសម្ភារ និង ថ្លៃពលកម្ម ឬមួយសងជាទឹកប្រាក់ស្មើនឹងតម្លៃលើសដែលដីបានតម្លៃក៏បាន ។<BR>

<br>មាត្រា ៩៩.<br><br>

ដីដុះដែលកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ បន្តិចម្ដងៗលើដីជាប់មាត់ទន្លេ ឬស្ទឹង ព្រែកហៅថាល្បាប់ ។ ល្បាប់ត្រូវបានជាប្រយោជន៍ដល់សិទ្ធិករដែលមាន ដីជាប់មាត់ទឹកដែលនាវាឬក្បូនចេញចូលបានបណ្ដែតបាន ឬមិនបាន ។ ក្នុងករណីនាវាឬក្បូនចេញចូលបានបណ្ដែតបាន កម្មសិទ្ធិករត្រូវទុកផ្លូវសំរាប់ទាញពួរនាវាចស្របទៅតាមបទបញ្ជាទាំងឡាយ ។<BR>

មាត្រា ១០៥.<br><br>

ប្រសិនជាទន្លេឬស្ទឹង ព្រែកណាមួយដែលនាវា ឬក្បូនចេញចូលបាន បណ្ដែតបាន បង្កើតជាផ្លូវទឹកមួយថ្មី ដោយបោះបង់ផ្លូវទឹកចាស់ កម្មសិទ្ធិករ ដែលមានដីជាប់ច្រាំងនោះ អាចធ្វើលទ្ធកម្មសិទ្ធិក្នុងផ្ទៃទន្លេ ឬស្ទឹង ព្រែកចាស់ដែលគោកនោះបាន ហើយម្នាក់ៗ ត្រូវបានតាមសិទ្ធិរបស់ខ្លួនរហូតដល់ខ្សែបន្ទាត់ ដែលពុះពាក់កណ្ដាលទន្លេ ឬស្ទឹងព្រែកនោះ ។ថ្លៃដីនៃផ្លូវទឹកចាស់នោះ ត្រូវបានកំណត់ដោយអ្នកជំនាញ ដែលតែងតាំងដោយតុលាការ ខេត្តក្រុងទីនោះតាមពាក្យស្នើរសុំពីអាជ្ញាធរ ខេត្តក្រុង ឬពីភាគីដែលមានប្រយោជន៍ក្នុងរឿងនេះ ។បើកម្មសិទ្ធិករនៅមាត់ទឹកនោះ មិនចង់បានដីនោះ តាមថ្លៃដែលអ្នកជំនាញកំណត់ទេ អាជ្ញាធរត្រូវលក់ឡាយឡុងផ្លូវទឹកចាស់នោះអោយសាធារណជន ។ ថ្លៃដែលបានមកពីការលក់ដីនេះ ត្រូវយកទៅចែកអោយកម្មសិទ្ធិករដែលមានដីដាច់ទៅនោះ តាមសមាមាត្រនៃដីដែលខូចខាតរៀងខ្លួន ។<BR>

====ផ្នែកទី៤ អំពីការជួលអចលនវត្ថុ====

<br>មាត្រា ១០៦.<br><br>