ឯកសារមហាបុរសខ្មែរ/ផែនដីព្រះបាទសម្ដេចព្រះសត្ថា៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
No edit summary |
No edit summary |
||
បន្ទាត់ទី៨៖
<span style="font-family: Khmer OS Muol Pali;">នេះនឹងនិយាយពីក្រុងស្រីអយុធ្យាវិញ ដែលជាចំណុះក្រុងហង្សាវតី។</span>
<span style="font-family: Khmer OS Muol Pali;">ព្រះមហាធម្មរាជា មានព្រះរាជបុត្រមួយព្រះអង្គទ្រង់ព្រះនាម ព្រះនរេឝ្វរស្ដេចឱ្យទៅនៅគាល់បំរើ ព្រះចៅក្រុងហង្សាវតី។ មានថ្ងៃមួយ ព្រះនរេឝ្វរចូលទៅក្រាបថ្វាយបង្គំគាល់ដូចសព្វមួយដងរៀងមក លើកដៃថ្វាយបង្គំឡើង ព្រះចៅក្រុងហង្សាវតី ផ្លេកព្រះនេត្រមក ឃើញព្រះនរេឝ្វរមានព្រះហស្ថ ៤ ហើយទ្រង់ក៏យល់ឃើញថា តាមនិមិត្តនោះ សៀមនិងមានបុណ្យជាមិនខាន ដូច្នេះទ្រង់គិតរកឧបាយកាលណាមួយនឹងចាប់ព្រះនរេឝ្វរនេះ សំលាប់ចោលវិញ។ ព្រះចៅក្រុងហង្សាវតីទ្រង់ជ្រាបហើយ ទ្រង់ព្រះពិរោធណាស់ ទើបទ្រង់ត្រាស់បង្គាប់ស្មឹងម៉ុងគ្រីសុរិយា ឃុំពល ៣០០០០ នាក់ លើកទ័ពដេញព្រះនរេឝ្វរ។</span>
<span style="font-family: Khmer OS Muol Pali;">ព្រះនរេឝ្វរ រត់ចូលដល់ក្រុងស្រីអយុធ្យាហើយ ក៏យកសេចក្ដីក្រាបបង្គំទូលសម្ដេចព្រះមហាធម្មរាជា ជាព្រះវររាជបិតាឱ្យទ្រង់ជ្រាប។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះ កើតឡើងក្នុងឆ្នាំរោង ទោស័ក ពស.២១២៤, គស.១៥៨០, មស.១៥០២, ចស.៩៤២។ ខណៈនោះ ព្រះចៅធម្មរាជា ស្ដេចប្រឹក្សាជាមួយព្រះរាជបុត្រា និង សេនាបតីថា: ក្រុងស្រីអយុធ្យានេះ ព្រះចៅក្រុងហង្សាវតី កៀរគ្រួ ជញ្ជូនយកទាំងគ្រឿងសស្ត្រាវុធទៅ អស់ជាច្រើនហើយ នៅឡើយតែមនុស្សតិចតួចប៉ុណ្ណោះ មនុស្សដែលបាននៅសល់នោះទៀត ក៏ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជាដែលមកធ្វើព្រះរាជមេត្រីផងនោះ ចែកខេត្តចែកមនុស្សក្នុងខេត្ត បានទៅក្រុងកម្ពុជាអស់ជាច្រើនទៀតរឹតតែនៅសល់មនុស្សតិចណាស់ទៅហើយ។ ទើបទ្រង់តែងសុភអក្សរចាត់ព្រះរាជវរានុកូល ជាឧបទូតមួយ ឱ្យអញ្ជើញសុភអក្សរ មកថ្វាយព្រះចៅក្រុងកម្ពុជាធិបតី ជាអម្ចាស់ជីវិតលើត្បូងខេមរាប្រទេស។ ក្រោយព្រះរាជទូតអញ្ជើញសុភអក្សរមកនោះ ព្រះចៅក្រុងស្រីអយុធ្យាទ្រង់ជ្រាបថា : ស្មឹងម៉ុងគ្រីសុរិយា ជាមេទ័ពមនលើកទ័ពចូលមកដល់ព្រះនគរហើយ ទ្រង់ពិនិត្យទាហានដែលបានកេណ្ឌមកទុកប្រចាំការណ៍នោះបានតែ ២០០០០ នាក់ឃើញថាមិនទាន់ធួនល្មមនឹងការណ៍នោះសោះ។ ទើបទ្រង់ត្រាស់បង្គាប់ឱ្យនាយកង នាយទ័ពលើកទៅសង្កត់កេណ្ឌរាស្ត្រក្នុងខេត្តដែលបានមកខ្មែរ ក្នុងកាលព្រះរាជមេត្រី តាំងព្រះរាជសត្តសញ្ញា នៅរអាងសិលានោះមកថែមទៀត។
<span style="font-family: Khmer OS Muol Pali;">លុះទ្រង់បានទ័ពគ្រប់កំណត់ហើយ ទ្រង់ចាត់ជាប៉ែកមុខ ប៉ែកក្រោយ ប៉ែកឆ្វេង ប៉ែកស្ដាំ លើកទៅតនឹងទ័ពស្មឹងម៉ុងគ្រីសុរិយា ច្បាំងគ្នាអស់ពេលជាយូរថ្ងៃ។ គ្រានោះ ស្មឹងម៉ុងគ្រីសុរិយា ក៏ចាញ់សៀម ហើយថយទ័ពទៅក្រុងហង្សាវតីវិញទៅ។</span>
http://watkhemararatanaram.org/maha_boros_khmer/maha_boros_03.php#readPage 37ត▼
<span style="font-family: Khmer OS Muol Pali;">នេះនឹងនិយាយពី ឧបទូត ទោទូត ត្រីទូត សៀម ដែលអញ្ជើញព្រះសុភអក្សរមកក្រុងកម្ពុជាវិញ។ ទូតទាំង ៣ នាក់ កាលមកដល់ក្រុងលង្វែកឯកធានីហើយ ក៏យកសុភអក្សរនោះទៅថ្វាយសេនាបតីខ្មែរ សេនាបតីនាំយកសេចក្ដីទៅក្រាបបង្គំទូលព្រះបាទសម្ដេចព្រះរាជឱង្ការ ព្រះមហិន្ទរាជាជាព្រះចៅក្រុងកម្ពុជាធិបតី ឱ្យស្ដេចទ្រង់ជ្រាប។ ព្រះបាទអ្នកជាអម្ចាស់ផែនដីខ្មែរ ត្រាស់ឱ្យអានរាជសារ សុភអក្សរនោះទៅ ឃើញមានសេចក្ដីថា :</span>
<span style="font-family: Khmer OS Muol Pali;">សុភអក្សរបវរមង្គល វិមល ឯកខត្តិយា សម្ដេចព្រះមហាធម្មរាជា រាមាធិបតីសិរីសោធនបរមនាថ បរមបពិត្រសណ្ឋិតជាកំពូលក្រុងស្រីអយុធ្យា ធារាវតី សិរីមហានគរ បវររាជធានីជាសម្ដេចព្រះបិតុលាធិរាជ ចំរើនផ្លូវ ព្រះរាជមេត្រី មកព្រះបាទសម្ដេចព្រះរាជឱង្ការ មហាមហិន្ទរាជា រាមាធិបតី សិរីសោធន បរមខត្តិយាមហាបពិត្រ សណ្ឋិតជាកំពូលមហាឥន្ទបត្តកុរុរដ្ឋធានីជាព្រះភាគិនេយ្យោបានទ្រង់ជ្រាប។</span>
<span style="font-family: Khmer OS Muol Pali;">ដ្បិតព្រះចៅក្រុងហង្សាវតី លើកទ័ពមកកំហែងក្រុងស្រីអយុធ្យាទៀតហើយ ដូច្នេះសុំព្រះភាគិនេយ្យោរាជាធិរាជចាត់កងទ័ពឱ្យជួយក្រុងស្រីអយុធ្យា ដូចបានភ្ជាប់ព្រះរាជមេត្រីស្ថិតស្ថេរចីរកាលតទៅ តាមព្រះរាជសញ្ញា។</span>
<span style="font-family: Khmer OS Muol Pali;">ព្រះបរមបពិត្រ ជាអម្ចាស់ជីវិតលើត្បូង ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជាធិបតី ទ្រង់ជ្រាបហើយទ្រង់នឹករំពៃ ដល់ព្រះរាជសញ្ញាដែលព្រះវររាជបិតាទ្រង់ភ្ជាប់ជាមួយនឹងសៀមនោះ គ្រប់ប្រការទើបទ្រង់ព្រះរាជបង្គាប់ សម្ដេចព្រះស្រីសុរិយាពណ៌មហាឧបរាជថា : ឱ្យលើកទ័ពទៅជួយក្រុងស្រីអយុធ្យាផងហើយទ្រង់ត្រាស់បង្គាប់ឱ្យកេណ្ឌកងទ័ព ២៥០០០ នាក់ គឺរថចំបាំង ១៥០ ដំរីសឹក ១០០ សេះសឹក ៨០០ ប្រគល់ថ្វាយសម្ដេចមហាឧបរាជឱ្យយកទៅបំរើការតាមអំណាចរបស់ព្រះអង្គជាមហាក្សត្រសឹក។</span>
<span style="font-family: Khmer OS Muol Pali;">សម្ដេចព្រះស្រីសុរិយោពណ៌ មហាឧបរាជទទួលព្រះរាជឱង្ការហើយទ្រង់ក្រាបបង្គំលាចេញទៅ។ ក្នុងគ្រានោះពស.១២២៤, គស.១៥៨០, មស.១៥០២, ចស.៩៤២ ថ្ងៃ ១៣ កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំរោងទោស័ក សម្ដេចព្រះមហាឧបរាជ ទ្រង់ចាត់ទ័ពខាងជើងគោក គឺឱ្យឧកញ៉ាចក្រី ឃុំពល ៥០០០ នាក់ ជាមេទ័ពមុខឧកញ៉ានរិន្ទនាយកឃុំពល ១០០០ នាក់ជាទ័ពស្ដាំ ឧកញ៉ារាជជេដ្ឋា ឃុំពល ១០០០ នាក់ជាទ័ពឆ្វេង ឧកញ៉ាមន្ត្រីសីហនាទ ឃុំពល ១០០០ នាក់ ជាទ័ពស្បៀង ឧកញ៉ាវិសេសសឹក និង ឧកញ៉ាសេនារឿណរង្គ ឃុំពល ៥០០ នាក់ជាយោក្បាត់ទ័ព ឆ្វេងស្ដាំ។ ទ្រង់ត្រាស់ណាត់ឱ្យកងទ័ពទាំងនេះ ទៅជួបជុំគ្នានៅពោធិ៍ ៣ ដើមក្នុងដែនក្រុងស្រីអយុធ្យានោះ។ នាម៉ឺនមន្ត្រីទាំង ៦ នាយព្រមដោយនាយកង នាយទ័ពធំ-តូច លើកទ័ពជើងគោក ព្រមដោយដំរី សេះមានគ្រឿងសស្ត្រាវុធគ្រប់គ្រាន់ចេញដំណើរទៅតាមផ្លូវ ខេត្តពោធិ៍សាត់កាត់ទៅលើស្រុកបាត់ដំបងលើករំលងចូលទៅដល់ពោធិ៍បីដើមក្នុងដែនក្រុងស្រីអយុធ្យា។ ព្រះបាទសម្ដេចព្រះសុរិយោពណ៌ មហាឧបរាជជាមហាក្សត្រសឹក ព្រះអង្គឱ្យលើកទ័ពជើងទឹក គឺទ្រង់ចាត់ឧកញ៉ាក្រឡាហោមឱ្យឃុំពល ៥០០០ នាក់ជាទ័ពមុខឧកញ៉ាប្រទេសរាជឱ្យឃុំពល ២០០០ នាក់ជាទ័ពឆ្វេង ឧកញ៉ាវិបុលរាជឱ្យឃុំពល ២០០០ នាក់ជាទ័ពស្ដាំ ឧកញ៉ាមន្ត្រីវិសេសនាវាឱ្យឃុំពល ២០០០ នាក់ជាទ័ពក្រោយ ឧកញ៉ាសស្ត្រាភោជនាឱ្យឃុំពល ១០០០ នាក់ជាទ័ពស្បៀង ឱ្យឧកញ៉ាយោធាសង្គ្រាមឃុំពល ១០០០ នាក់ ជាយោក្បាត់ទ័ពនៅមុខព្រះទីនាំងនាវា។ ឯព្រះអង្គសម្ដេចព្រះមហាឧបរាជ ក្សត្រសឹកទ្រង់ឃុំពល ៩០០០ នាក់ជាទ័ពហ្លួង។ លុះដល់ថ្ងៃកំណត់ថ្ងៃជាវេលាល្អហើយស្ដេចទ្រង់គ្រឿងយុទ្ធនាសង្គ្រាមឡើងគង់លើព្រះទីនាំងមករមានព្រះ បវរស្វេតច្ឆ័ត្រ ៥ ជាន់និងបាំងសែង បាំងសែតព្រះសុរិយា ចាម៉រ បៃមន សែនត្វាន់ ព្រមដោយទូកចំបាំង ១៥ ទូកយ៉ាងតូច ១០០។ ដល់ពេលព្រមធ្វើព្រះរាជដំណើរហើយព្រះគ្រូ បុរោហិត ផ្លុំត្រែ ផ្លុំស័ង្ខ អស់ពួកសុរិយោតន្ត្រី ក៏ប្រគុំភ្លេងវាយគងទូងស្គរខ្ទារខ្ទ័រទាំងផែនដីទាំងស្ដេចព្រះចក្រីជាព្រះបរមរាជជេដ្ឋា ក៏ស្ដេចទ្រង់ចេញទៅព្រះរាជទាន ព្រះពរដ៏ប្រពៃដែរ។ លុះសំរេចពិធី ចេញព្យូហនាវានេះហើយ មន្ត្រីដែលជិះលើខ្នងព្រះទីនាំងក៏តាំងរាំបកកន្ទុយក្ងោក បោកទង់ជ័យបង្គាប់មកនាយកងនាយទ័ព។ នាយកងនាយទ័ព ក៏លើកទង់ជ័យចេញក្បួនទ័ពព្យូហនាវា ទៅតាមជលមាគ៌ាកាត់តំរង់ទៅខេត្តកំពត កំពង់សោមឈមមុខឆ្ពោះទៅថ្កានពោធិ៍បីដើមនគរស្រីអយុធ្យាតាមព្រះរាជកំណត់។ លុះដល់ស្រុកពោធិ៍បីដើមហើយ ព្រះមហាឧបរាជទ្រង់ត្រាស់ឱ្យបញ្ឈប់ក្បួនទ័ព ប្រជុំទាំងជើងទឹក ជើងគោក ចាំស្ដាប់សន្ធឹកទ័ពព្រះចៅក្រុងហង្សាវតី និងកិច្ចការរាជការពីក្រុងស្រីអយុធ្យាមក។ </span>
<span style="font-family: Khmer OS Muol Pali;">ខណៈនោះ ព្រះនរេឝ្វរដែលឈ្នះទ័ពភូមាចាប់បានឈ្លើយភូមាជាច្រើនក៏ភ្លើនព្រះរាជហឫទ័យណាស់។ ស្ដេចចុះព្រះទីនាំងនាវាត្រឡប់ទ័ពនាំឈ្លើយនិងគ្រឿងសស្ត្រាវុធ ដំរី សេះ មកក្រុងស្រីអយុធ្យាវិញ។</span>
<span style="font-family: Khmer OS Muol Pali;">សម្ដេចព្រះស្រីសុរិយោពណ៌ មហាឧបរាជ ស្ដេចគង់ក្នុងព្រះទីនាំងនាវា លុះឮសន្ធឹកទ័ពសៀម លើកមកដល់ ក៏ស្ដេចយាងចេញពីកឹងព្រះទីនាំងមកគង់ប្រថាប់នៅក្ដារផែន ទ្រង់ទតទ័ពសៀម។ ព្រះនរេឝ្វរ លុះចេញព្រះទីនាំងនាវាមកដល់ទន្ទឹមនឹងព្រះទីនាំង សម្ដេចព្រះមហាឧបរាជហើយ ផ្លេកព្រះនេត្រទៅ ទតឃើញសម្ដេចព្រះមហាឧបរាជ ក្រុងកម្ពុជាធិបតី គង់សំយុងព្រះបាទពុំបានក្រាបដូចអ្នកផងទាំងពួងក៏ទ្រង់ពិរោធណាស់ ទើបទ្រង់បង្គាប់ទៅសេនាទាហានឱ្យយកឈ្លើយ ៥ នាក់ទៅកាន់ក្បាលដោតនៅមុខព្រះទីនាំងសម្ដេចព្រះមហាឧបរាជក្រុងកម្ពុជាធិបតី ហើយហួសព្រះទីនាំងចូលទៅក្រុងស្រីអយុធ្យាទៅ។</span>
<span style="font-family: Khmer OS Muol Pali;">សម្ដេចព្រះមហាឧបរាជ ទ្រង់ទតឃើញក្បាលខ្មោចភូមា នៅមុខព្រះទីនាំងដូច្នោះទ្រង់ព្រះពិរោធក្នុងព្រះរាជហឫទ័យណាស់ ទើបទ្រង់ត្រាស់ថា :</span>
<span style="font-family: Khmer OS Muol Pali;">ក្នុងគ្រានេះ ចៅហ្វាយស្រុក និងក្រមការនៃស្រុកតាមព្រះរាជសញ្ញាដែលចែកបានមកក្រុងកម្ពុជាធិបតីហើយនោះ ព្រះនរេឝ្វរនៅតែឱ្យមកសង្កេតខេត្តកេណ្ឌរាស្ត្រទៅចូលក្នុងក្បួនទ័ពរបស់ព្រះអង្គទៀត។ សេចក្ដីនេះ ឃើញថាព្រះនរេឝ្វរប្រព្រឹត្តខុសនឹងសត្តសញ្ញារបស់ព្រះបិតាព្រះអង្គខ្លាំងណាស់ក្នុងពេលនេះ រាស្ត្រទាំងឡាយដែលចូលទៅក្នុងក្បួនទ័ពសៀម លុះឃើញសម្ដេចព្រះមហាឧបរាជ ក្រុងកម្ពុជាហើយក៏នាំគ្នាចូលមកក្រាបបង្គំគាល់តាមទំនៀមខេត្តដែលត្រូវឡើងមកក្រុងកម្ពុជា។ ខណៈដែលសម្ដេចព្រះសុរិយោពណ៌ មហាឧបរាជឃើញចៅហ្វាយស្រុក និង ក្រមការចូលទៅក្រាបបង្គំគាល់ហើយ ស្ដេចត្រាស់សួរថា :</span>
<span style="font-family: Khmer OS Muol Pali;">នែ អស់អ្នកទាំងឡាយ យើងពុំបានកេណ្ឌអ្នកមកទេ ចុះហេតុដូចម្ដេច ក៏បានជាអ្នកមក?</span>
<span style="font-family: Khmer OS Muol Pali;">ចៅហ្វាយស្រុក និង ក្រមការខេត្តទាំងនោះទូលថា :</span>
<span style="font-family: Khmer OS Muol Pali;">សូមទ្រង់ព្រះមេត្តាប្រោស ចំពោះរឿងនេះ ព្រះអង្គពុំបានកេណ្ឌយើងខ្ញុំទូលព្រះបង្គំមក ក៏មែនហើយតែព្រះនរេឝ្វរជាព្រះរាជបុត្រា ព្រះចៅក្រុងស្រីអយុធ្យាទ្រង់កេណ្ឌមក បើមិនមកក៏ពុំបានសូមទ្រង់ព្រះករុណា មេត្តាអភ័យទោស។ សម្ដេចព្រះ</span>
| |||