មិលិន្ទប្បញ្ហា ភាគ១/កណ្ឌទី២ - មិលិន្ទប្បញ្ហាបុច្ឆាវិសជ្ជនា

ទំព័រមុន:កណ្ឌទី២ - វគ្គទី៧ - អរូបវវត្ថានវគ្គ


កណ្ឌទី ២

មិលិន្ទប្បញ្ហាបុច្ឆាវិសជ្ជនា



ព្រះថេរៈ ថ្វាយព្រះពរថា “ សូមថ្វាយព្រះពរ មហាបពិត្រ ព្រះអង្គទ្រង់ជ្រាបឬទេថា ពេលនេះជាវេលាណា ? ”

ព្រះចៅមិលិន្ទ “ ជ្រាប ព្រះគុណម្ចាស់ ថាពេលនេះ ហួសបឋមយាមទៅហើយ មជ្ឈិមយាមកំពុងតែប្រព្រឹត្តទៅ គប់ភ្លើងនៅជះពន្លឺនៅឡើយ ពួក​ភ្នាក់ងារ​នឹង​នាំ​យក​សំពត់ ៤ផ្ទាំង ដែល​ជា​របស់​ព្រះ​រាជ​ទាន មក​ពី​ឃ្លាំង”

ពួកបម្រើរាជការយោនកទាំងឡាយ បានក្រាបទូលយ៉ាងនេះថា “ក្រាប​ទូល ព្រះ​មហា​រាជ ព្រះ​ថេរៈ​ជា​បណ្ឌិត​ដ៏​មាន​សមត្ថភាព ក្រាប​ទូល ”

ព្រះរាជា “ មែនហើយ ពួកនាយ ព្រះថេរៈជាបណ្ឌិត អ្នកជាគ្រូបាអាចារ្យ គួរ​តែ​ដូច​ជា​ព្រះ​ថេរៈ​នេះ ហើយ​អ្នក​ជា​សិស្ស​ក៏​គួរ​តែ​ដូច​ជា​រូប​យើង អ្នក​ជា​បណ្ឌិត​នឹង​ដឹង​សព្វ​នូវ​ធម៌ ក្នុង​កាល​មិន​យូរ​ឡើយ”

ព្រះរាជា ទ្រង់រីករាយ ចំពោះពាក្យវិសជ្ជនា ដោះស្រាយបញ្ហារបស់ ព្រះថេរៈ ទ្រង់​អារាធ​នា​ឱ្យ​ព្រះ​នាគ​សេន​ត្ថេរ​គ្រង​សំពត់​កម្ពល​ដែល​មាន​តម្លៃ​ដល់​ទៅ ១​សែន​កហាបណៈ ហើយ​ត្រាស់​ថា “ព្រះ​គុណ​ម្ចាស់​នាគ​សេន ចាប់​តាំង​ពី​ថ្ងៃ​នេះ​ទៅ ខ្ញុំ​ព្រះ​ករុណា​នឹង​ត្រៀម​ភត្តា​ហារ ទុក​សម្រាប់​ព្រះ​ភិក្ខុ​ចំនួន ១០៨ អង្គ ចំពោះ​ព្រះ​គុណ​ម្ចាស់ នៅ​ក្នុង​នគរ​មាន​វត្ថុ​ណា​មួយ ដែល​ជា​កប្បិយ (សម​គួរ​ប្រើ​បាន​តាម​ពុទ្ធា​នុញ្ញាត) ក្តី ខ្ញុំ​ព្រះ​ករុណា​សូម​បវារណា​ដោយ​វត្ថុ​នោះ ”ដូចនេះ ។

ព្រះថេរៈ “ កុំអី មហាបពិត្រ អាត្មាភាពល្មមរស់នៅបានហើយ ”

ព្រះរាជា “ ព្រះគុណម្ចាស់នាគសេន ខ្ញុំព្រះករុណាក៏បានជ្រាបដែរថា ល្មមអាចរស់នៅបាន ប៉ុន្តែ សូមព្រះគុណម្ចាស់​រក្សា​អង្គ​ឯង និង សូម​រក្សា​ខ្ញុំ​ព្រះ​ករុណា​ផង​ចុះ។ យ៉ាងដូច​ម្តេច ហៅ​​ថា រក្សា​អង្គ​ឯង? គឺ ពួក​ចូល​ចិត្ត​ពោល​ពាក្យ​និន្ទា​អ្នក​ដទៃ អាច​នឹង​មក​ពោល​យ៉ាង​នេះ​ថា “ ព្រះនាគសេនបានធ្វើឱ្យព្រះចៅមិលិន្ទជ្រះថ្លា ក៏មិន (ឃើញថា) បានអ្វី ៗ សោះ ” បើដូចនេះ សូម​ព្រះ​គុណ​ម្ចាស់​រក្សា​អង្គ​ឯង​ផង​ចុះ។ យ៉ាងដូចម្តេច ឈ្មោះថា រក្សាខ្ញុំព្រះករុណា ? ពួកចូលចិត្តពោលពាក្យនិន្ទាអ្នកដទៃ អាចនឹងមកពោលយ៉ាងនេះថា “ព្រះ​ចៅ​មិលិន្ទ​ទ្រង់​ជ្រះ​ថ្លា​ហើយ ក៏​មិន (ឃើញថា) ទ្រង់ធ្វើអាការជ្រះថ្លាសោះ” បើ​ដូច​នេះ ក៏​សូម​រក្សា​ខ្ញុំព្រះករុណាផងចុះ ”

ព្រះថេរៈ “ សូមថ្វាយព្រះពរ សូមឱ្យដូចតាមព្រះបំណងទៅចុះ ”

ព្រះរាជា “ ព្រះគុណម្ចាស់ ប្រៀបដូចជា រាជសីហ៍ជាស្តេចនៃសត្វទាំងឡាយ ទោះជាត្រូវឃុំឃាំងនៅក្នុងចម្រឹងមាស ក៏​នៅ​តែ​បែរ​មុខ​ឆ្ពោះ​ទៅ​ខាង​ក្រៅ​តែ​ម៉្យាង​យ៉ាង​ណា ព្រះ​គុណ​ម្ចាស់ ខ្ញុំ​ព្រះ​ករុណា​នៅ​គ្រប់​គ្រង​ផ្ទះ​ក៏​ពិត​មែន ប៉ុន្តែ​ក៏​ប៉ង​បែរ​មុខ​ឆ្ពោះ​ទៅ​ខាង​ក្រៅ​ផ្ទះ​តែ​ម៉្យាង ដូច​នោះ​ដែរ។ ព្រះ​គុណ​ម្ចាស់ ប្រសិន​បើ​ខ្ញុំ​ព្រះ​ករុណា​នឹង​ចាក​ចេញ​ពី​ផ្ទះ​ទៅ​បួស ដល់​​ភាព​​​ជា​​អ្នក​​ពុំ​មាន​ផ្ទះ ខ្ញុំ​ព្រះ​ករុណា​ក៏​នឹង​មាន​ជីវិត​រស់​នៅ​មិន​បាន​យូរ ខ្ញុំព្រះករុណាមានសត្រូវច្រើន ” ដូចនេះ ។

គ្រានោះ ព្រះនាគសេន លុះដោះស្រាយបញ្ហារបស់ព្រះចៅមិលិន្ទរួចហើយ ក៏ក្រោកពីអាសនៈ ត្រឡប់ចូលទៅកាន់សង្ឃារាម ។ ព្រះចៅមិលិន្ទ នៅពេលព្រះនាគសេនក្រោកចេញ ទៅ​មិន​យូរ​ប៉ុន្មាន ទ្រង់​ក៏​កើត​សេចក្តី​តម្រិះ​យ៉ាង​នេះ​ថា “យើង​សួរ​ទៅ​ថា​យ៉ាង​ដូច​ម្តេច? ព្រះ​គុណម្ចាស់នាគសេន ឆ្លើយមកថាយ៉ាងដូចម្តេច ? ” ដូចនេះ បន្ទាប់មក ព្រះ​ចៅ​មិលិន្ទ​ទ្រង់​ក៏​មាន​ព្រះ​តម្រិះ​គិត​ឃើញ​យ៉ាង​នេះ​ថា “ យើង​សួរ​បាន​ល្អ​គ្រប់​ប្រការ ព្រះគុណម្ចាស់នាគសេន ក៏ឆ្លើយបានល្អគ្រប់ប្រការ ” ដូចនេះ ។

ទោះ​ជាព្រះនាគសេនទៅដល់សង្ឃារាមហើយ ក៏មានគំនិតយ៉ាងនេះថា “ព្រះចៅមិលិន្ទ ត្រាស់សួរមកយ៉ាងដូចម្តេច ? យើងថ្វាយព្រះពរឆ្លើយទៅថាយ៉ាងដូចម្តេច ? ” ដូចនេះ ។ បន្ទាប់​មក ព្រះ​នាគសេន​ក៏​មាន​គំនិត​គិត​ឃើញ​យ៉ាង​នេះ​ថា “ព្រះចៅមិលិន្ទត្រាស់សួរ បានល្អគ្រប់ប្រការ យើងក៏ថ្វាយ​ព្រះពរឆ្លើយ បានល្អគ្រប់ប្រការ ” ដូចនេះ ។

បន្ទាប់ពីនោះ នៅពេលរាត្រីបានកន្លងផុតទៅហើយ នៅពេលជិតភ្លឺ ព្រះនាគសេនក៏គ្រងសំពត់ កាន់បាត្រ និងចីពរ ចូលទៅកាន់ព្រះរាជនិវេសន៍ ដែលព្រះចៅមិលិន្ទប្រថាប់ ។ លុះ​ចូល​ទៅ​ហើយ ក៏​គង់​លើ​អាសនៈ​ដែល​គេ​បាន​ចាត់​ត្រៀម​ទុក ។ លំដាប់នោះ ព្រះចៅមិលិន្ទ ទ្រង់ក្រាបថ្វាយបង្គំព្រះនាគសេន ហើយទ្រង់ប្រថាប់នៅកន្លែងសមគួរមួយ ។ លុះ ព្រះចៅមិលិន្ទ ទ្រង់​ប្រថាប់​នៅ​កន្លែង​សម​គួរ​ហើយ ក៏​មាន​បន្ទូល​សេចក្តីនោះ ចំពោះព្រះនាគសេន “ ព្រះគុណម្ចាស់ កុំមានគំនិតយ៉ាងនេះឱ្យសោះថា “ ព្រះចៅមិលិន្ទនោះ លុះទ្រង់គិតថា យើង​បានសួរបញ្ហា​ជា​មួយ​នឹង​ព្រះ​នាគសេន​យ៉ាង​នេះ​ហើយ ទ្រង់​គិត​តែ​ពី​សោមនស្ស​រហូត​ដល់​កន្លង​ផុត​រាត្រី​ដែល​នៅ​សល់​នោះ ”សូមកុំយល់យ៉ាងនេះអី ។ ព្រះគុណម្ចាស់ ខ្ញុំ​ព្រះ​ករុណា​នោះ រហូត​អស់​រាត្រី​ដែល​នៅ​សល់​នោះ ក៏មានគំនិត(គិតសាឡើងវិញ)ប្រការនេះថា “ យើងសួរទៅថាយ៉ាងដូចម្តេច ? ព្រះគុណម្ចាស់ឆ្លើយមកថា យ៉ាងដូចម្តេច ? ” ថា “យើង​សួរ​បាន​ល្អ​គ្រប់​ប្រការ ព្រះ​គុណម្ចាស់​ក៏​ឆ្លើយ​បាន​ល្អ​គ្រប់ប្រការ ” ដូចនេះ ប៉ុណ្ណោះ ” ។

សូម្បី ព្រះថេរៈ ក៏ពោលយ៉ាងនេះថា “ សូមមហាបពិត្រ ទ្រង់កុំមានគំនិតយ៉ាងនេះឱ្យសោះថា “ ព្រះនាគសេននោះ លុះគិតថា យើងដោះស្រាយបញ្ហារបស់ព្រះចៅមិលិន្ទបាន ដូច​នេះ​ហើយ ក៏​គិត​តែ​ពី​សោមនស្ស​រហូត​កន្លង​ផុតរាត្រីដែលនៅសល់នោះ ” ព្រះអង្គទ្រង់កុំយល់ឃើញយ៉ាងនេះអី ។ មហាបពិត្រ អាត្មាភាពនោះ រហូតរាត្រីដែលនៅសល់នោះ បាន​មាន​គំនិត​(គិត​សា​ឡើង​វិញ) ប្រការ​នេះ​ថា “ ព្រះចៅមិលិន្ទ​ត្រាស់​សួរ​មក​ថា​យ៉ាង​ដូច​ម្តេច ? យើងថ្វាយព្រះពរសួរទៅថាយ៉ាងដូចម្តេច ? ” ថា “ ព្រះចៅមិលិន្ទត្រាស់សួរបានល្អគ្រប់ប្រការ យើង​ក៏​ថ្វាយ​ព្រះ​ពរ​ឆ្លើយ​បានល្អគ្រប់ប្រការ ” ដូចនេះ ប៉ុណ្ណោះ ” ។

កំពូលបណ្ឌិតដ៏អស្ចារ្យទាំង ២ បានសរសើរពាក្យពេចន៍ល្អរបស់គ្នាទៅវិញទៅមក យ៉ាងដូចនេះ ៕


ទំព័រមុន:កណ្ឌទី២ - វគ្គទី៧ - អរូបវវត្ថានវគ្គ