ឯកសារមហាបុរសខ្មែរ/ផែនដីព្រះបាទពញាសួស្តិ៍


ផែនដីព្រះបាទពញាសួស្តិ៍

សម្ដេចព្រះមហាឧបរាជ ពញាសួស្តិ៍ ស្ដេចឡើងសោយរាជ្យ ស្នងសម្ដេចព្រះបរមជេដ្ឋាធិរាជ ទ្រង់ព្រះនាមថា ព្រះបាទសម្ដេច ព្រះឱង្ការ ព្រះបរមរាជាមាធិបតី ទ្រង់ប្រទានឲ្យ ព្រះសិរីរតន៍ឡើងជាមហាឧបរាជ។ ព្រះបរមបពិត្រ ស្ដេចឲ្យប្រជុំ សាមលរាជចូលមកធ្វើព្រះសុមេរុ ថ្វាយព្រះសពសម្ដេចព្រះជេដ្ឋា ជាឧឡារិក សន្ធឹកមហិមា៣៧ថ្ងៃ ជាសូរេចការបុណ្យ។

ចាប់តាំងពីព្រះអង្គ បានឡើងសោយរាជ្យវេលាណាមក ព្រះបរមបពិត្រពញាសួស ព្រះអង្គទ្រង់ប្រព្រឹត្តដោយយុត្តិធម៌ ឥតមានល្អៀងពី ព្រះរាជបណ្ដាំ ដែលសម្ដេចព្រះជេដ្ឋា ទ្រង់ផ្ដាំទាំងប៉ុន្មានៗ ក៏ទ្រង់ធ្វើតាមគ្រប់ជំពូក។ ព្រះអង្គចំណាយព្រះរាជទ្រព្យ ឲ្យសាងវត្តអារាម ឲ្យជួសជុលព្រះអារាម ដែលពុកបាក់បែកនោះប្រមាណជាង ១០០ ព្រះវិហារ។ រាស្ត្រប្រជា ក្នុងព្រះរាជាណាចក្រ បានសុខសប្បាយគ្រប់គ្នា, ភ្លៀងក៏ធ្លាក់ត្រូវរដូវ រាស្ត្រធ្វើស្រែចំការ បានផលច្រើន, ផលប្រយោជន៍ក្នុងព្រះនគរ ក៏ចម្រើនច្រើន។

ក្នុងឆ្នាំច ទោស័ក ព.ស. ១៦១៤ គ.ស. ១០៧០ - ម.ស. ៩៩២ ច.ស. ៤៣២ ព្រះអង្គសោយរាជ្យបាន ២២ឆ្នាំ មានម្នាក់ឈ្មោះ ជៃ បានទៅតាំងសិល្ប៍នៅភ្នំខ្ជោល ហើយលើកខ្លួនជាអ្នកមានបុណ្យ។ លុះការណ៍នេះ បានជ្រាបដល់ព្រះបរមបពិត្រហើយ, ស្ដេចក៏ត្រាស់ប្រើសម្ដេចចៅពញាចក្រី, សម្ដេចចៅពញាក្រឡាហោម ឲ្យលើកយោធាទាហានទៅប្រាបប្រាម។ សេនាទាហាន ចាប់បានខ្លួនសិល្ប៍ជៃ ហើយក៏ប្រហារជីវិតទៅ។ លុះបានជោគជ័យសព្វគ្រប់ហើយ មេទ័ពទាំងពីរនោះ ក៏ចូលមកក្រាបបង្គំទូល តាមកិច្ចការ។ ព្រះបរមបពិត្រ ទ្រង់ជ្រាបហើយ ទ្រង់ព្រះអំណរណាស់ ទ្រង់ប្រទានរង្វាន់ នាយទ័ព នាយកង តាមគុណបំណាច់ ដែលប្រើបាន។ ព្រះនគរក៏បានសុខក្សេមក្សាន្តតរៀងមកទៀត។

សម្ដេចព្រះបរមរាជា រាមាធិបតី ពញាសួស្តិ៍ ជាស្ដេចអា ឥតព្រះរាជបុត្រសោះ។ លុះព្រះអង្គសោយរាជ្យបាន ៤៨ឆ្នាំ ទ្រង់ប្រឈួនរោគជាទម្ងន់ ទើបព្រះអង្គត្រាស់ឲ្យហៅព្រះសិរីរតន៍ មហាឧបរាជ មកផ្ដាំថា : រាជសម្បត្តិនេះ ឲ្យចៅគ្រប់គ្រងតទៅ​ តាមព្រះរាជបណ្ដាំ សម្ដេចព្រះបរមជេដ្ឋា ជាសម្ដេចព្រះបិតាចៅ។ បើចៅសោយរាជ្យហើយ សូមឲ្យចៅ ជួយទំនុកបម្រុងព្រះពុទ្ធសាសនា និងការផែនដីឲ្យមាំមួន តាមសេចក្ដីប្រព្រឹត្តរបស់សម្ដេចព្រះវរបិតានៃចៅ កុំឲ្យឃ្លៀងឃ្លាត។

ទ្រង់ព្រះបណ្ដាំហើយ សម្ដេចព្រះបរមបពិត្រ ស្ដេចសុគតទៅ។ មន្ត្រីទាំងឡាយអញ្ជើញព្រះសព តម្កល់ក្នុងព្រះកោដ្ឋហើយ ក៏អញ្ជើញព្រះសិរីរតន៍ ឲ្យឡើងសោយរាជ្យ។

អ្នកស្រាវជ្រាវសូមជំរាបថា អំពីព្រះមហាក្សត្រអង្គនេះ ព្រះរាជពង្សាវតារ ដែលតម្កល់ទុកក្នុងព្រះរាជបណ្ណាល័យនោះ ពុំបានពណ៌នាទេ។ បើតាមឯកសារនេះ ព្រះសន្តតិវង្ស ជាតំណពីព្រះបាទត្រសក់ផ្អែមមក គឺព្រះនិព្វានបទ។ ឯកសារដទៃទៀត ដែលយើងមានក្នុងពេលឥឡូវនេះ "ក៏មិនឃើញមានព្រះនាមព្រះអង្គដែរ"។